การปฏิบัติวิปัสสนา
สอนโดยท่านอาจารย์โกเอ็นก้า
กรรมฐาน
ในแนวทางของท่านซายาจี อูบาขิ่น
พุทธพจน์อ้างอิงในธรรมบรรยายวันที่ 4
Mano-pubbangama dhamma,
mano-settha, mano-mayā.
Manasa ce padutthena
bhasati va karoti va,
tato nam dukkhamanveti
cakkam'va vahato padam.
Mano-pubbangama dhamma,
mano-settha, mano-mayā.
Manasa ce pasannena
bhasati va karoti va,
tato nam sukhamanveti
chaya'va anapayini.
--Dhammapada, I. 1 & 2.
ใจมาก่อนปรากฏการณ์ทั้งปวง ใจสำคัญที่สุด ทุกสิ่งทุกอย่างเกิดจากใจ หากบุคคลมีใจที่ไม่บริสุทธิ์กระทำการใดๆ ไม่ว่าจะด้วยวาจาหรือกาย ความทุกข์ก็จะติดตามบุคคลนั้นไป เหมือนกับล้อเกวียนที่ติดตามเท้าของสัตว์ที่ลากเกวียน ใจมาก่อนปรากฏการณ์ทั้งปวง ใจสำคัญที่สุด ทุกสิ่งทุกอย่างเกิดจากใจ หากบุคคลมีใจบริสุทธิ์กระทำการใดๆ ไม่ว่าจะด้วยวาจาหรือกาย ความสุขก็จะติดตามบุคคลนั้นไปเหมือนเงาที่ไม่เคยจากไป
Idha tappati, pecca tappati,
papakari ubhayattha tappati.
Papam me katan'ti tappati,
bhiyyo tappati duggatim gato.
Idha nandati, pecca nandati,
katapunno ubhayattha nandati.
Punnam me katan'ti nandati,
bhiyyo nandati suggatim gato.
--Dammapada, I. 17 &18.
ทุกข์ในปัจจุบัน ทุกข์ในอนาคต ผู้ทำความชั่วย่อมได้รับความทุกข์ในโลกทั้งสอง เมื่อรู้ว่าตนทำผิดแล้ว ย่อมได้รับความทุกข์เพิ่มขึ้น ไปสู่ความหายนะ ผู้ทำความดีย่อมมีความยินดีในโลกทั้งสอง เมื่อรู้ว่าตนทำดีแล้ว ย่อมมีความยินดีมากขึ้น ไปสู่ความสุขสงบ
